Maagtorsie
(maagkanteling)

Een maagtorsie of maagkanteling is een levensbedreigende, heel snel evoluerende aandoening bij grote honden waar meteen diergeneeskundige hulp voor moet worden ingeroepen. Zoals het woord zelf aangeeft draait de maag om zijn as in de buik, snoert het bloedvaten af, de patiënt raakt in shock en overlijdt  zonder medische hulp vaak binnen de 12uur. Deze aandoening wordt gelinkt met het snel eten van grote hoeveelheden voer, maar het is niet geheel gekend hoe een maagtorsie optreedt. Het is bijvoorbeeld niet geheel duidelijk of de maag eerst opblaast (maagdilatatie) en daarna draait of omgekeerd. Soms blaast de maag alleen op zonder te draaien.
Er spelen vaak meerdere risicofactoren:

  • kenmerken hond: grote honden met een diepe borstkas, nerveuze/bange/gestreste honden, magere honden, losse ligamenten (losse maag). We zien meer reuen dan teefjes met deze aandoening.
  • medische factoren: patiënten waarbij de milt verwijderd is, prikkelbare darmen hebben
  • voer: het snel en teveel eten, kleine brokken, veel drinken rond de maaltijd, onrust voor of na het eten, 1xdaags voeren, eten op een verhoging, hoge hoeveelheid plantaardige vetten

Bijna alle honden kunnen een maagtorsie ontwikkelen maar de meest voorkomende rassen zijn de Duitse dog, Duitse Herder, Weimaraner, Ierse en Gordon Setter, Briard, St.Bernard, Basset, Rhodesian Rigdeback en de New Foundlander vervolledigt de top tien. Maar ook Bulldoggen, Mastiffs, standaard Poodles en kruisingen hiervan zien we regelmatig met een maagtorsie.
Een preventieve gastropexie (het preventief vastzetten van de maag) kan een maagdraaiing en een levensbedreigende situatie bij uw huisdier voorkomen.

Symptomen

Bij de start is vaak afwijkend gedrag merkbaar dat kan wijzen op buikpijn. Ze gaan vaak staan, zich uitrekken en een 'bidhouding' aannemen. Ze kunnen overmatig kwijlen en kijken soms naar de buik. Soms vertonen ze niet productieve braakbewegingen. Naarmate de aandoening verder evolueert gaan ze vaak hijgen, de buik zwelt op, ze worden suffer- zwak en kunnen niet meer staan. Ze raken in een levensbedreigende shock waarbij medische hulp is noodzakelijk.

null


Diagnose

De diagnose van een maagdilatie is vaak een klinische diagnose. Dit betekent dat de uitwendige tekenen en de evolutie zo duidelijk zijn dat het bijna niet anders kan zijn dan een maagdilatatie. De buik is heel hard opgeblazen en de patiënt is er erg belabberd aan toe. Aan de buitenkant kunnen wij het verschil niet maken of de maag enkel opgeblazen is of de maag opgeblazen EN ook gedraaid is. Daarvoor kan een röntgenonderzoek uitgevoerd worden.
null

Zijwaartse opname van de maag die niet alleen enorm is opgezet, maar ook gedraaid.

Behandeling

Door de levensbedreigende situatie bij dergelijke patiënten, zal eerst een stabilisatie moeten gebeuren, waarbij zuurstof  en grote hoeveelheden intraveneuze vloeistof worden toegediend. Bijkomend kan de maag aangeprikt of gesondeerd worden (decompressie) om de grootste druk weg te nemen en de patiënt in een zo goed mogelijke toestand onder anesthesie te brengen. Vaak zal een bloedonderzoek uitgevoerd worden om de schade aan de interne organen in te kunnen schatten. De definitieve behandeling bestaat uit een chirurgische exploratie van de buik en het terugdraaien van de maag. Daarna zal de levensvatbaarheid van de maag, de milt en de andere organen beoordeeld worden. Soms moet de milt verwijderd worden als die meegedraaid of gescheurd is. Indien een deel van de maag niet meer levensvatbaar is, zal dit deel ook weggehaald worden. Als laatste wordt de maag aan de buikwand vastgemaakt om een maagdraaiing naar de toekomst te voorkomen.


Complicaties

Zoals bij elke chirurgische ingreep zijn er risico’s verbonden met de anesthesie. Helaas zijn de opties bij dergelijke patiënten beperkt tot decompressie gevolgd door chirurgie of euthanasie. Door de shock ontstaan een te lage bloeddruk, hartritme-stoornissen en kunnen dieren overlijden. Dit proberen we op te vangen met een goede stabilisatie voor de operatie en een nauwkeurige monitoring voor-tijdens en na de chirurgie. Alles hangt af hoe snel de shock plaats vindt en welke organen beschadigd raken. Een bloeding, infectie en het loslaten van de hechtingen zijn beschreven complicaties.
Soms komen bepaalde problemen pas naar boven na de maagtorsie operatie. Een hartspierontsteking, nier- en leverfalen kunnen dagen later ontwikkelen.

Prognose

De prognose is heel erg afhankelijk van hoeveel schade er in het lichaam is aangericht. Dit is heel erg moeilijk op voorhand in te schatten en in kaart te brengen. Uiteraard hoe langer het aan de gang is, hoe meer interne schade we kunnen verwachten. Algemeen wordt een overlijdenspercentage van 10-15% beschreven.
Soms pikken eigenaren het heel snel op en kunnen dergelijke patiënten de volgende dag gewoon naar huis.


Preventie

Als preventieve maatregel wordt het vastzetten van de maag (= gastropexie) heden ten dage door vele dierenartsen aangeraden voor honden die een (ver)hoog(d) risico lopen. Algemeen zijn dit honden met een diepe borstkas.
Het is een heel erg effectieve ingreep ter preventie van een maagdraaiing en wordt goed verdragen. Vaak wordt deze ingreep uitgevoerd op hetzelfde tijdstip als een sterilisatie of castratie. Dit kan klassiek maar kan ook op een minimaal invasieve manier.  
null
Laparoscopisch beeld waarbij de maag preventief is vastgezet.